در سال‌های اخیر و بخصوص در دو سال گذشته، برخی شرکت‌های ایرانی اقدام به تهیه و انتشار گزارشات سالانه خود نموده‌اند که اقدامی مثبت و رو به جلو محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت این گزارشات در محیط تجاری کشور و تاثیرگذاری آنها در رفتار سرمایه‌گذاران، فعالان اقتصادی و مصرف‌کنندگان، سوبازار در نظر دارد در سلسله گزارشاتی به تحلیل این گزارشات پرداخته و نقاط قوت و ضعف هر یک را بررسی نماید. این تحلیل‌ها صرفا به ساختار گزارشات پرداخته و محتوای گزارش‌ها را شامل نخواهند شد.

در بخش اول این مقاله به کلیات گزارش اسنپ و مقایسه آن با گزارش‌های شرکت‌های جهانی در این صنعت پرداختیم. در بخش دوم و نهایی مقاله، به بررسی رویکرد اطلاع‌رسانی بخش‌های مختلف در گزارش اسنپ و مقایسه آن با رویکرد سه شرکت پیشرو در این صنعت خواهیم پرداخت.

لازم به ذکر است کلیه اطلاعات ارائه شده، حاصل بررسی گزارشات موجود در بازار ایران و جهان توسط کارشناسان سوبازار بوده و سوبازار بر اساس منابع رسمی به بررسی این داده‌ها پرداخته است. همچنین موارد تحلیلی گزارش‌ها، لزوما به منزله قطعی بودن این نظرات نیست و صرفا نظر تخصصی کارشناسان سوبازار می‌باشند.

ساختار گزارش

نماد ساختار در هر گزارشی، فهرست مطالب می‌باشد که متاسفانه گزارش 54 صفحه‌ای اسنپ فاقد آن است. نبود فهرست برای گزارشی که بخش‌های مختلف داشته و بازارهای متفاوتی را بررسی می‌کند، بسیار عجیب بوده و ارزش حرفه‌ای این گزارش را پایین آورده است.

همان‌طور که در بخش اول مقاله نیز ذکر شد، درج عبارت 2020 در جلد گزارش سال 1399 و یکسان قرار دادن این دو بازه زمانی از نظر تخصصی ایراد دارد و امید است تهیه‌کنندگان گزارش در گزارشات بعدی به این نکته توجه نمایند.

صفحه‌آرایی و طراحی صفحات، مناسب بوده و طراحان توانسته‌اند با اشکال و نمودارهای خلاقانه، حجم زیادی از اطلاعات را به خواننده منتقل کنند. هر چند بهتر بود جهت رعایت استانداردهای لازم، شماره صفحات به جای درج فقط در صفحات زوج، در کلیه صفحات مشاهده می‌شد.

لحن گزارش، فانتزی با لایه‌های طنز انتخاب شده اما به نظر می‌رسد در استفاده از مطالب طنز افراط شده است. برای تفهیم بهتر اعداد، سعی شده از مقایسه‌های فانتزی استفاده شود که این مقایسه‌ها در برخی موارد مساله را پیچیده‌تر از قبل می‌کنند. برای مثال مقایسه وزن سیب زمینی فروش رفته با وزن دو عدد وال (صفحه 30 گزارش)، مقایسه متناسبی است اما بیان این که تعداد مشاوره‌های کرونا در اسنپ برابر با تعداد بیماران کرونایی در نیوزلند ضربدر عدد 22 است (صفحه 40 گزارش)، مقایسه را پیچیده‌تر کرده و مخاطب قادر به مقایسه راحت نیست.

اطلاعات مالی

اطلاعات مالی مهمترین بخش گزارش سالانه شرکت‌ها بوده و معمولا بیشترین حجم گزارش را به خود اختصاص می‌دهند. همان طور که در بخش اول مقاله اشاره شد، گزارش اسنپ در مورد گزارشات مالی هیچ اطلاعاتی را ارائه نکرده است. بنابراین مقایسه‌ای در این مورد با گزارش‌ شرکت‌های دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود.

اطلاعات عملکردی

اطلاعات عملکردی اسنپ در این گزارش به خوبی ارائه شده و با توجه به حجم گسترده فعالیت‌های اسنپ در بازارهای مختلف، تهیه‌کنندگان گزارش توانسته‌اند آمار عملکرد بخش‌های مختلف را با نمودارهای کاربردی به نمایش بگذارند.

اطلاعات سازمانی

خوشبختانه بر خلاف اکثر گزارش‌های مشابه، در گزارش اسنپ اطلاعات مختصری از سازمان (دو صفحه) آمده است. اما هنوز جای مطالب اصلی و مهمی مانند اطلاعات مدیران ارشد و سازمان‌های وابسته در این‌گونه گزارشات خالی است.

اطلاعات مشتریان

تمرکز اصلی گزارش بر عملکرد بوده و اطلاعات آماری مشخصی از مشتریان وجود ندارد. برای مثال در قسمت آمار سفرها، تعداد راننده‌ها به تفکیک خانم و آقا ارائه می‌شود، اما آماری از تعداد مسافران به تفکیک خانم و آقا وجود ندارد (صفحه 12 گزارش). در کل، نگاه گزارش، مشتری‌محور نیست و لذا پیشنهاد می‌شود اسنپ در گزارش‌های بعدی و یا در گزارشی مجزا، اطلاعات مربوط به مشتریان را هم ارائه نماید.

اطلاعات زیرساختی

به جز اطلاعات دو صفحه‌ای در مورد تیم پشتیبانی اسنپ، اطلاعات دیگری در مورد زیرساخت شرکت مشاهده نمی‌شود. با توجه به حجم فعالیت لجستیکی اسنپ بر بستر دیجیتال، اسنپ می‌توانست اطلاعات زیادی چه در زمینه لجستیک کار و چه در زمینه پلتفرم‌های دیجیتال خود عرضه نماید.

اطلاعات مسئولیت‌پذیری اجتماعی

در دو صفحه از گزارش به مسئولیت‌های اجتماعی پرداخته شده که در حوزه‌های کمک به نیازمندان جامعه و کمک به رانندگان می‌باشند. اقدامات متنوع دیگری در حوزه مسئولیت‌پذیری اجتماعی وجود دارند که متاسفانه قریب به اتفاق شرکت‌های ایرانی به دلایل مختلف علاقه‌ای به این حوزه نشان نمی‌دهند.

نتیجه‌گیری

حرکت رو به جلوی اسنپ در انتشار گزارشات سالانه خود با مقایسه این گزارش و گزارش سال 1398 (اعداد اعجاب‌انگیز اسنپ در سال 98) به خوبی مشهود است. سوبازار اقدام اسنپ و سایر شرکت‌ها را برای انتشار اطلاعات تجاری ارج نهاده و امید دارد که گزارشات شرکت‌ها هر سال پربارتر و غنی‌تر از سال قبل باشد.