طبق این گزارش که توسط دفتر مطالعات فرهنگ و آموزش مرکز پژوهش‌های مجلس تهیه شده است، کاهش تمرکز و مشارکت یکی از محورهای مهم سیاست‌گذاری آموزشی در 30 سال گذشته ایران بوده و در اسناد بالادستی نظام آموزشی تأکید فراوانی به آن شده است. تمرکززدایی دلالت بر مشارکت‌آفرینی و اعطای خودگردانی نسبی به نهادها و افراد در آموزش عمومی دارد. به عبارتی دیگر، تمرکززدایی در بخش عمومی به این صورت تعریف می‌شود: انتقال قدرت و مسئولیت برای کارکردهای عمومی از دولت مرکزی به سازمان‌های دولتی تابع و نیمه مستقل یا بخش خصوصی. بدین ترتیب تعبیر عملیاتی از این پدیده در آموزش و پرورش را می‌توان افزایش نقش استان‌ها، مناطق، مدرسه و...در تصمیم‌گیری‌ها و با هدف چابک‌سازی فرایندهای آموزشی در مدرسه نامید. در نظام آموزشی ایران و اسناد بالادستی، تمرکززدایی پیدا و نهان یکی از محورهای سیاست‌گذاری در ایران بوده و به شیوه‌ها و بیان‌های گوناگون به آن تأکید شده است. در همین راستا دهه هفتاد قانون شوراهای آموزش و پرورش به تصویب رسید، در دهه هشتاد مدیریت مدرسه محور، سیاست تمرکززدایی قرار گرفت و از ابتدای دهه 90 تحت تأثیر ادبیات سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مدرسه کانون پیشرفت محله نماد این کلان سیاست در آموزش و پرورش کشور قرار گرفته است. به رغم این پیشینه، تمرکززدایی و مدرسه محوری تاکنون در نظام آموزشی ایران مجال کافی برای عرض اندام نداشته است و امروزه تقریباً الگوی عملیاتی مشخصی برای پیاده‌سازی آن وجود ندارد. تمرکززدایی باید به درستی و با تمامی ابعادش تعریف و راهکارهای واقع بینانه و مبتنی بر اهداف تحولی برای پیاده سازی آن در بخش‌های مختلف نظام آموزش و پرورش کشور ارائه شود. در غیر این صورت همچون گذشته تمرکززدایی یک شعار باقی خواهد ماند و ختم به مشارکت‌های مردمی یا سایر مشارکت‌های مطلوب نمی‌شود. حتی برداشت‌های ناصواب از آن ممکن است منجر به کاهش کیفیت و عدالت آموزشی شود و همچنین تهدیدی برای شأن حاکمیتی آموزش و پرورش به حساب آید. لذا در این گزارش ضمن نشان دادن پیچیدگی‌های نظری و اجرایی تمرکززدایی در نظام آموزش و پرورش ایران الگویی برای فهم سیاست‌گذارانه در این حوزه ارائه شده است؛ با این فرض که اگر خواهان مشارکت ذی‌نفعان در امر آموزش هستیم، باید به سمت کاهش تمرکز گام برداریم.

مواردی که با دانلود این گزارش می‌توانید از آن آگاهی یابید:

• تمرکززدایی و مشارکت در اسناد بالادستی
• پولی کردن آموزش
• مهم‌ترین موانع و چالش‌های تمرکززدایی در نظام آموزشی ایران
• چارچوبی نظری برای فهم موازنه تمرکززدایی و مشارکت در آموزش و پرورش
• و موارد دیگر...