واکاوی کارکرد اجتماعی نهاد دین در جهان امروز: سازمان دیانت ترکیه با محوریت سیاستگذاری متمرکز دینی
طبق این گزارش که توسط دفتر مطالعات فرهنگ و آموزش مرکز پژوهشهای مجلس تهیه شده است، با روی کارآمدن اسلام گرایان (حزب عدالت و توسعه) در کشور ترکیه در سال 2002 میلادی، سیاستگذاری دینی و تبلیغی این کشور با تحولاتی اساسی در راستای بسط گفتمان اسلامی و اسلامیسازی جامعه این کشور همراه بود، این در حالی است که از آغاز تأسیس جمهوری ترکیه در 1923 میلادی سیاستهای دینی عمدتاً مبتنی بر کنترل فعالیتهای اسلامی و محدود کردن آزادیهای دینی و مذهبی بود. حوزه دین در کشور ترکیه دارای دو ساختار غیررسمی و رسمی است که بخش غیررسمی، غیردولتی و سنتی در این کشور همان جماعتهای اسلامی هستند و ساختار رسمی و دولتی نیز شامل سازمان دیانت ترکیه، نهاد مسجد، نظام آموزش دینی و بنیادها و انجمنها میباشد. عمدتا این دو ساختار مذکور بر جریانسازی اسلامی و تولید معنای دینی در کشور ترکیه اثرگذار هستند. در همین راستا برخی از رئوس سیاستگذاری دینی و تبلیغی کشور ترکیه در دوران اسلام گرایان عبارتند از: گسترش نقش فعال نهاد دین در عرصههای اجتماعی، توسعه کمّی ساختار دولتی نهاد دین، نهادینه کردن اسلام از طریق نظام آموزشی، فعالیت برون مرزی دینی و تبلیغی در راستای توسعه قدرت نرم ترکیه، سیاست تقویت جماعتها از طریق افزایش توان اقتصادی آنها، سیاست اسلامیسازی با رویکرد اسلام اجتماعی ( اسلامیسازی جامعه و کشور به شکل دموکراتیک و پایین به بالا )، ترویج مذهب اصلی کشور در چارچوب اسلام مدرن و سیاست کنترلی و همراه سازی علویان. تمرکز ساختاری نهادهای دینی دولتی ترکیه با محوریت سازمان دیانت که موجب افزایش هماهنگی، همکاری، شفافیت و اتخاذ سیاست واحد دینی میشود، محوریترین یافته سیاستی گزارش حاضر است. همچنین بنیاد دیانت ترکیه تجربه موفقی در زمینه دستیابی به اهداف سیاستگذاری دینی کشور ترکیه است که با بهرهگیری از ظرفیت اقتصادی و خصوصی، به شکل همسو و همافزا با سازمان دیانت ترکیه مشغول به فعالیت است. علاوه بر این، بهرهگیری از دیپلماسی مسجد و ایجاد رایزنی امور دینی در کشورهای اسلامی از جمله راهبردهای قابل ملاحظه کشور ترکیه در زمینه فعالیتهای دینی و تبلیغی در خارج از کشور است.
مواردی که با دانلود این گزارش میتوانید از آن آگاهی یابید:
- دوره نگاه ابزاری به دین
- سازمان دیانت ترکیه
- توسعه کمّی ساختار دولتی نهاد دین
- تأمین اقتصادی مردمی با محوریت بنیاد دیانت
- و موارد دیگر...