تحلیل و تبیین درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفتی در لایحه بودجه سال 1401 کل کشور
طبق این گزارش که توسط مرکز پژوهشهای توسعه و آیندهنگری سازمان برنامه و بودجه تهیه شده است، لایحه بودجه به عنوان برنامه مالی اداره کشور، آذر ماه هر سال از سوی دولت برای بررسی و تصویب تقدیم مجلس میشود. ساختار منابع و مصارف کشور در لایحه بودجه، به نوعی هدفگذاری دولت را در سیاستهای مالی نشان میدهد و تأثیر بسزایی بر آینده اقتصاد کشور دارد. به این ترتیب، بخشهای مختلف اقتصادی جامعه به شیوههای گوناگون از سیاستهای اقتصاد کلان و نیز سیاستهای مرتبط با فضای کسب و کار در هر بخش اثر میپذیرند. تنگناهای ساختاری و موانع نهادی بسیاری مانند تک محصولی بودن اقتصاد، نبود زیرساختهای اجتماعی، اقتصادی و ... میتوانند سد راه پیشرفت کشورهای در حال توسعه باشند. ایران نیز از این امر مستثنا نیست. با توجه به این كه در ساختار اقتصادی ایران بودجه دولت وابستگی زیادی به درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفتی دارد، بنابراین بررسی میزان درآمدهای ارزی مزبور و سهمبری از آن بسیار حائز اهمیت است. در ساختار اقتصادی ایران، وابستگی بودجه دولت به درآمدهای نفتی و انعطاف ناپذیری مخارج دولت، باعث شده است که اقتصاد کشور به طور مستقیم تحت تأثیر نوسانات درآمدهای نفتی قرار گیرد و حتی موجب ناکارآمدی سیاستهای مالی دولت شود. این امر به نوبه خود میتواند موجب رکود اقتصادی شده و درآمدهای مالیاتی را نیز کاهش داده و اهمیت کسری بودجه دولت و نوسانات آن را پررنگ کند. از یک سو، افزایش قیمت و مقدار صادرات نفت و در پی آن افزایش درآمدهای ارزی حاصل از آن، اگر چه باعث افزایش درآمدهای دولت میشود، اما در پی پاسخ به تقاضا برای مخارج بیشتر و افزایش هزینههای دولت، اثر این افزایش درآمدی خنثی شده و وابستگی به درآمدهای نفتی را بیشتر میکند. در این گزارش پس از ارائه مقدمه، ابتدا تحلیلی از روندهای گذشته توزیع درآمدهای ارزی بین شرکت نفت، صندوق توسعه ملی و بودجه دولت صورت گرفته است. در بخش بعدی، سیاستهای اتخاذ شده ارائه و سپس آثار درآمدهای نفتی بر اقتصاد کشور بررسی شده است. در ادامه، شاخصهای وابستگی دولت به درآمدهای نفتی ارزیابی شده است. بخش بعدی به جنبههای قانونی موضوع اختصاص یافته است. سپس محدودیتها و چالشهای پیش رو مطرح و درنهایت راهكارها و اقدامات اصلاحی ارائه شده است.
مواردی که با دانلود این گزارش میتوانید از آن آگاهی یابید:
- بررسی سیاستهای نفتی
- بررسی آثار درآمدهای نفتی بر اقتصاد کشور
- ارزیابی شاخصهای وابستگی دولت به درآمدهای نفتی
- مهمترین و اساسیترین محدودیتها و چالشهای پیشِرو
- و موارد دیگر...