طبق این گزارش که توسط معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران تهیه شده است، حضور موثر کشورها به ویژه اقتصادهای در حال توسعه در زنجیره ارزش جهانی، عاملی حیاتی برای توسعه به شمار می‌رود. بدیهی است افزایش مشارکت اثربخش کشورها در زنجیره ارزش جهانی، مستلزم شناخت اولیه نسبت به جایگاه هر کشور در این زنجیره است. لذا در این گزارش، سعی شده ضمن اشاره به مفاهیم بنیادین زنجیره ارزش جهانی و منطقه‌ای، شیوه‌های مشارکت کشورها مورد بررسی قرار گیرد و جایگاه ایران و ترکیه در زنجیره ارزش جهانی قیاس گردد. زنجیره ارزش شامل طیف کاملی از فعالیت‌های بنگاه‌ها برای تولید یک محصول از ایده تا مصرف نهایی و پس از آن می‌شود. از جمله این فعالیت‌ها می‌توان به تحقیق و توسعه، طراحی، تولید، بازاریابی، توزیع و پشتیبانی مصرف کننده نهایی اشاره کرد. بسیاری از فعالیت‌های با ارزش افزوده بالا در جایگاه پیش و پس از مرحله تولید قرار می‌گیرند. کشورهای توسعه یافته، اغلب در فعالیت‌های با ارزش افزوه بالا حضور دارند؛ در حالی که کشورهای در حال توسعه بر فعالیت‌های با ارزش افزوده پایین‌تر متمرکز هستند. امروزه در اقتصاد جهانی، حدود 70 درصد تجارت بین‌المللی، مربوط به زنجیره‌های ارزش جهانی است زیرا خدمات، مواد خام، اجزا و قطعات بارها از مرزها عبور می‌کنند و پس از به کارگیری در تولید محصولات نهایی برای مصرف کنندگان در سراسر جهان ارسال می‌شوند. بر اساس تغییرات ساختاری که در اقتصاد جهان رخ داده، برخی مناطق جهان نیز درصدد هستند با ادغام منطقه‌ای و تجمیع منابع و توانمندی‌ها از طریق تشکیل زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای، رقابت‌پذیری خود را در سطح بین‌المللی ارتقا دهند؛ به گونه‌ای که بخش اعظم فعالیت‌های زنجیره ارزش در یک منطقه صورت گیرد. به طور کلی، بخش قابل توجهی از ارزش افزوده ایجاد شده در طول زنجیره ارزش جهانی، در آمارهای سنتی تجارت غیرملموس خواهند بود زیرا این آمارها ارزش کامل یک کالا یا خدمات را به آخرین کشور در زنجیره‌ای که تولید را نهایی کرده است، نسبت می‌دهند، لذا ابزارهایی برای اندازه‌گیری تجارت بر اساس ارزش افزوده، طراحی شده که دید دقیق‌تری را نسبت به اهمیت فزاینده زنجیره‌های ارزش جهانی در تجارت و سرمایه‌گذاری به سیاست‌گذاران ارائه می‌دهد. در این گزارش، جزئیات بیشتری در این خصوص ارائه شده است. بر اساس مراحل چهارگانه مشارکت کشورها در زنجیره ارزش جهانی (کالاهای اساسی، تولید محدود، تولید و خدمات پیشرفته و فعالیت‌های نوآورانه)، ایران با سهم بالای مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای از صادرات، در مرحله کالاهای اساسی متنوع قرار گرفته است ، لذا مشارکت ایران در بخش‌های بالادستی زنجیره ارزش جهانی که فاصله بیشتری تا مصرف کننده نهایی دارد، بیشتر است. بسیاری از کشورها برای گذار از هر مرحله به مرحله بعدی در زنجیره ارزش جهانی اقدامات کارآمدی را به کارگرفته‌اند که نتیجه آن را می‌توان در افزایش سهم ارزش افزوده خارجی و کاهش سهم ارزش افزوده داخلی از صادرات کشور ترکیه طی 28 سال مشاهده کرد. در ایران نیز به منظور گذار از مرحله کالاهای اساسی به مرحله تولید محدود، لازم است اقداماتی به کار گرفته شود که در پایان گزارش به آن‌ها اشاره خواهد شد.

مواردی که با دانلود این گزارش می‌توانید از آن آگاهی یابید:

• مراحل مشارکت در زنجیره ارزش جهانی
• مشارکت پسین و پیشین در زنجیره ارزش جهانی
• شاخص پیچیدگی اقتصادی
• مشارکت ایران و ترکیه در زنجیره ارزش جهانی
• و موارد دیگر...