سوآپ نرخ بهره: ماهیت، کارکردها، و تحلیل از منظر انطباق با شریعت – گزارش بازار ایران
طبق این گزارش که توسط پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تهیه شده است، سوآپ نرخ بهره از جمله ابزارهای مدیریت و پوشش ریسک در یک اقتصاد غیراسلامی است. انتظارات متفاوت نسبت به تغیر قیمت اوراق قرضه نیروی اصلی شکلگیری عرضه و تقاضا در این بازار است. اگر انتظار افزایش نرخ بهره اوراق قرضه وجود داشته باشد، میتواند به قرارداد سوآپ ثابت–برای- شناور وارد شود و در ازای پرداخت نرخ ثابت-که در زمان انعقاد قرارداد معین میشود- نرخ متغیری که با گذر زمان شکل میگیرد، دریافت کند. طبیعتا فارغ از انگیزه مدیریت ریسک نرخ بهره، انگیزههای سودآوری و سفته بازی نیز در ورود به چنین قراردادی موثر است. قرارداد سوآپ نرخ بهره در اقتصادهای غیر اسلامی ماهیت OTCدارد؛ به این معنی که شرایط قرارداد میان دو طرف میتواند شخصیسازی شود. در این قرارداد، ارزش دارایی پایه صرفا نقش محاسبات جریانهای درآمدی را بر عهده دارد؛ به عبارت دیگر، این ارزش ماهیتی فرضی پیدا میکند. البته، این ویژگی باعث نمیشود کاربرد این ابزار در اقتصادهای متداول محدود باشد. پرسشی که طرح میشود آن است که آیا در نظام مالی ایران، امکان استفاده از سوآپ نرخ بهره با چهارچوبی که به طور غیراسلامی تعریف میشود وجود دارد. فرضی بودن و جنبه محاسباتی داشتن ارزش دارایی پایه از نخستین مسائلی است که میتواند در چهارچوب اقتصاد اسلامی مشکل زا باشد. فارغ از آن، این قراردادها ماهیتا با نرخ بهره گره میخورند و با توجه به ملاحظات بانکداری اسلامی در پرداخت بهره، چالشهایی نیز از این منظر به وجود میآید. مسئله نامشخص بودن جریانهای پرداخت نیز میتواند مشکلات دیگری از باب شرایط معامله ایجاد کند. در این گزارش سوآپ نرخ بهره مورد بررسی قرار میگیرد.
مواردی که با دانلود این تحقیق بازار ایران میتوانید از آن آگاهی یابید:
- ماهیتشناسی فقهی قرارداد سوآپ نرخ بهره
- بررسی شرایط صحت قرارداد سوآپ نرخ بهره
- بررسی راهکار سوآپ نرخ بهره
- و موارد دیگر...