امکان راهاندازی نظام پول مشترک در سازمان همکاريهای شانگهای
طبق این گزارش که توسط پژوهشکده امور اقتصادی وزارت دارایی تهیه شده است، راهاندازي مکانیسم پول مشترك همواره به عنوان یکی از راههاي مقابله با تحریمها و مواجهه با نظام اقتصادي غالب دلار محور مطرح بوده است. از سویی، این مهم براي کشوري مثل ایران که تحریمها، هزینه مبادله را در اقتصاد آن افزایش دادهاند بیش از پیش احساس میشود. عضویت رسمی ایران در سازمان همکاريهاي اقتصادي شانگهاي در سال 2023، این ایده را تقویت کرد که بتوان با مکانیسم ارزي جایگزین دلار، روابط اقتصادي جدیدي را با اعضاي این سازمان تعریف کرد. این سازمان با راهاندازي انجمن بانکی مرکب از اعضاي خود، توانسته زیرساخت خوبی را براي راهاندازي پول جایگزین ایجاد نماید. از طرفی، پذیرفته شدن یوآن به عنوان ارز ذخیره از سوي بانک جهانی و رسمیت یافتن آن در مبادلات بینالمللی نشان دهنده آن است که استراتژي چین بر رقابت یوآن با سایر ارزهاي ذخیره است. لذا مطلوب چین به عنوان عضو مؤسس سازمان شانگهاي، تمرکز بر همین ظرفیت است. گزارش حاضر نشان میدهد که راهاندازي پول مشترك در بین اعضاي این سازمان نخست به اتفاق نظر همه اعضاي آن (در خصوص نوع ارز، کشور راهبر و ...) وابسته است که با توجه به گستردگی تعداد اعضاي سازمان شانگهاي، اقتصاد سیاسی این موضوع را پیچیده میکند. دوم این که راهاندازي پول مشترك نیازمند درهمتنیدگی قابل توجه اعضاي سازمان شانگهاي به یکدیگر است به نحوي که بتوانند در کوتاهمدت یا میانمدت، پول مشترك را در مبادلات خود جایگزین کنند که البته با توجه به جریان بزرگ و گاه یک طرفه تجارت چین به برخی از کشورهاي عضو، این موضوع یک چالش محسوب میشود. در پایان به نظر میرسد با توجه به قدرت اقتصادي اعضاي بریکس نسبت به شانگهاي، راهاندازي پول مشترك بین اعضاي این اتحادیه مؤثرتر باشد. عدم راهاندازي بانک توسعه شانگهاي علیرغم تأکید اعضاي این سازمان در اغلب نشستها به دلیل عدم استطاعت برخی کشورهاي عضو و سیستم مالی غیر پیشرفته آنها از جمله علل این ادعا است.
مواردی که با دانلود این گزارش میتوانید از آن آگاهی یابید:
- سهم دلار و سایر ارزها در مبادلات جهانی
- اعضاي شانگهاي، روابط اقتصادي و سیستم مالی غالب بین آنها
- پول جایگزین در بیانات و سیاستهاي کلی اعضاي شانگهاي
- فرصتها و چالشهاي پول مشترك
- و موارد دیگر...