مالیات بر مجموع درآمد: تجربه تقنینی مالیات بر مجموع درآمد در ایران
طبق این گزارش که توسط دفتر مطالعات بخش عمومی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی تهیه شده است، مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به عنوان یکی از انواع مالیاتهای مستقیم به دو شیوه حدی میتواند اخذ شود. شیوه اول؛ وضع مالیات بر اقلام مختلف درآمدی به صورت جداگانه است. در این شیوه، مالیات هر یک از اقلام درآمدی مثل درآمد ناشی از حقوق، مشاغل، اجاره املاک و غیره به صورت جداگانه محاسبه شده و ممکن است معافیتها و نرخهای جداگانهای نیز بر آنها اعمال شود. این شیوه که در برخی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران رایج است از حیث تأثیر بر باز توزیع درآمد و عدالت توزیعی مشکلاتی را به همراه دارد. شیوه دوم؛ وضع مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی است. در این شیوه کل درآمد اشخاص تجمیع و سپس مشمول مالیات میشود. بدیهی است که شیوه دوم عادلانهتر بوده و درآمدهای بیشتری را عاید دولت میکند. امروزه مالیاتهای مستقیم در بیشتر کشورهای توسعه یافته و برخی اقتصادهای نوظهور به همین شیوه اخذ میشود. از این رو یکی از مهمترین قوانین در بیشتر کشورهای توسعه یافته قانون مالیات بر مجموع درآمد است. از سوی دیگر یکی از ستونهای اصلی یک نظام مالیاتی موفق برای بازتوزیع درآمد و کاهش فقر نیز اجرای همین سیاست است؛ زیرا در بین پایههای مختلف مالیاتی هیچ پایه یا منبعی مناسبتر از مالیات بر مجموع درآمد برای اجرای نرخهای تصاعدی وجود ندارد؛ این در حالی است که معمولاً مالیات ستانی با نرخهای تصاعدی بازتوزیع بهتری برای درآمد به ارمغان میآورد. اجرای مالیات بر مجموع درآمد نیازمند اصلاح و بازنگری قوانین مالیاتی کشور است. برای این اصلاح نیاز است قوانین، تجربه و موانع اجرای آن در گذشته مورد مداقه قرار گیرد . بررسیها نشان میدهد علیرغم این که تاکنون سیاست مالیات بر مجموع درآمد در ایران اجرا نشده، ولی در طول تاریخ معاصر موادی از قوانین مالیاتی به این موضوع اختصاص یافته است. از این رو بررسی تجربه قانونگذار در این زمینه و احصای عواملی که در عدم اجرای این سیاست یا حذف آن از قانون دخیل بودهاند ضروری به نظر میرسد. به همین منظور در این گزارش طی یک بررسی تاریخی سابقه مالیات بر مجموع درآمد در قوانین مالیاتی کشور در دوره قبل و پس از پیروزی انقلاب اسلامی بررسی میشود. در بخش دوم گزارش به کمک آمارهای رسمی، وضعیت نظام مالیاتی در ایران ترسیم و سپس از طریق مقایسه آن با کشورهای با درآمد متوسط و توسعه یافته ، نواقص و مشکلات نظام مالیاتی کشور مشخص میشود .
مواردی که با دانلود این گزارش میتوانید از آن آگاهی یابید:
- تاریخچه مالیات بر مجموع درآمد در کشورهای جهان
- تاریخچه تقنین مالیات بر مجموع درآمد در ایران
- موانع اجرای مالیات بر مجموع درآمد در ایران
- و موارد دیگر...