بررسی چالشهای توسعه زیستبوم فضای مجازی در حوزه کودک و نوجوان و ارائه بسته سیاستی
طبق این گزارش که توسط دفتر مطالعات فرهنگ و آموزش مرکز پژوهشهای مجلس تهیه شده است، از اواخر دهه ۱۳80 شمسی اقدامات سیاستی پیرامون توسعه زیستبوم فضای مجازی کودک و نوجوان و همچنین حفاظت از کودکان برخط ( آنلاین ) در ایران آغاز شد. در ادامه به سبب وجود کاستی در زمینه سیاستگذاری و مقرراتگذاری این حوزه، شورای عالی فضای مجازی از سال ۱۳9۳ این مسئله را در دستور کار قرار داد و ابتدا طرح جامع توسعه فضای مجازی سالم، مفید و ایمن و سپس سند صیانت از کودک و نوجوان در فضای مجازی را در سال 1396 تصویب کرد؛ اما پس از تأخیری چند ساله و یک مرحله بازنگری، سرانجام در خرداد ۱400 این سند به تصویب شورای مذکور رسید. در این میان مجلس شورای اسلامی در دو قانون جرائم رایانهای و حفاظت از اطفال و نوجوانان، به حوزه قانونگذاری مرتبط با کودکان و نوجوانان ورود کرده اما مهمترین نکته در این رابطه غلبه رویکرد کیفری و قهری به رفتارهای مجرمانه مرتبط با کودکان و نوجوانان بود و توجهی به توسعه مناسبات میان بازیگران این حوزه نشده است. حال آن که باید دقت شود که فضای مجازی کودک و نوجوان اساسا یک زیستبوم و زنجیره ارزش متفاوت است به طوری که خاستگاه و مرجعیت اصلی آن بر امر فرهنگی و اجتماعی استوار است و سایر مقولات فرع بر ریشه فرهنگی اجتماعی این مقوله هستند. البته این توضیح قوانین تصویب شده را نفی نمیکند بلکه ضمن پذیرش لزوم اتخاذ برخی رویکردهای سلبی و محدودیت آفرین، بر اهمیت توجه به نگاه ایجابی در تدوین قوانین مرتبط با فضای مجازی کودک و نوجوان و توسعه مناسبات میان بازیگران این حوزه تأکید دارد. گزارش حاضر به دنبال تحقق توأمان توسعه خدمات و محتوای سالم و مفید مرتبط با حوزه کودک و نوجوان در فضای مجازی و حفاظت همه جانبه کودکان و نوجوان در برابر آسیبهای موجود و پیش روی فضای مجازی است. بنابراین تلاش شده است تا با بهرهمندی از دیدگاه صاحبنظران، متولیان دستگاههای اجرایی، فعالان بخش خصوصی و تشکلهای مدنی پیرامون ایجاد یک زیستبوم میان حاکمیت و کودکان در جهت درک نیازهای این قشر با توجه به تحولات فناورانه امروز چارهاندیشی شود. گفتنی است که محتوای دیجیتال کودک و نوجوان در این گزارش، شامل پویانمایی، برنامه نمایشی، بازی رایانهای آنلاین، تارنما، کتاب صوتی، خدمات تعاملی برخط، پیام رسانها و شبکههای اجتماعی در نظر گرفته شده است.
مواردی که با دانلود این گزارش میتوانید از آن آگاهی یابید:
- پیامدهای توسعه نامناسب فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان
- پیشینه اسناد و قوانین داخلی، بینالمللی و کشورهای منتخب
- بازیگران زیستبوم دیجیتال کودک و نوجوان
- چالشهای موجود در چرخه تولید محتوا و خدمات بومی
- و موارد دیگر...