ساختار بازار ارز و سیاستهای تثبیت ارزی
طبق این گزارش که توسط پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تهیه شده است، نرخ ارز مهمترین نرخی است که هم به واسطه اثرگذاری در قیمتهای نسبی، در بخش واقعی اثر میگذارد و هم متغیرهای اسمی را تحت تاثیر قرار میدهد. از این رو، تعیین سازوکار مناسب برای تعیین نرخ ارز هم از جهت بهبود عملکرد بخش واقعی و هم از منظر تثبیتبخشی بر متغیرهای اسمی حائز اهمیت است. مکانیسم و سیاستی برای تعیین نرخ ارز مناسب خواهد بود که در رسیدن به اهداف اقتصاد کلان کمک کند. اگرچه رشد و تورم دو متغیر هدف در همه کشورها به حساب میآیند، با توجه به تورم مزمن بالا و همچنین متوقف بودن رشد بخش واقعی اقتصاد در دهه گذشته، کنترل تورم و تقویت رشد اقتصادی برای اقتصاد ایران از اهمیت بیشتری برخوردار است و سیاستهای ارزی نیز باید در راستای رسیدن به این اهداف تعیین شوند. البته، باید توجه کرد که دستیابی به این اهداف تنها با ابزار سیاست ارزی ممکن نخواهد بود. یکی از راهکارهایی که برای ایجاد تثبیت در کشورهای با تورم مزمن تجویز شده و در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی توسط کشورهای متعددی مورد استفاده قرار گرفته است، برنامههای تثبیت مبتنی بر نرخ ارز است. در این برنامهها، سیاست اصلی به تثبیت نرخ ارز به عنوان لنگر اسمی است. با توجه به این که اقتصاد ایران نیز با تورم مزمن چند دههای درگیر است، یکی از رویکردهایی که همواره توسط سیاستمداران و سیاستگذاران مورد توجه بوده است، تلاش برای ثابت نگهداشتن نرخ ارز بوده است. این که نظام ارزی در اقتصاد ایران و نحوه تعیین قیمت در آن چگونه باید باشد، همواره یکی از سوالات مهم در اقتصاد ایران بوده است. در این گزارش، به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که چه ساختاری برای بازار ارز ایران میتواند بیشترین منافع اقتصادی را به همراه داشته باشد و اهداف کلان اقتصادی را محقق کند. گزینههای متعددی برای نظامبخشی به سیاستهای بخش ارزی مطرح میشود: برخی حامی تثبیت نرخ ارز هستند؛ برخی بر اجرای واقعی نظام ارزی شناور مدیریت شده تاکید میکنند؛ و برخی معتقدند که نرخ ارز باید بر اساس قواعد بازار تعیین شود. در این راستا، نگاهی به تجربه کشورهایی که سیاستهای تثبیت مبتنی بر نرخ ارز را پیش گرفتهاند و درسهایی که میتوان از این تجربهها گرفت، بیشک کمک شایانی خواهد کرد. در این راستا ابتدا، مفهوم ثبات در بازار ارز بررسی میشود و این که چه عواملی میتوانند ثبات این بازار را بیشتر کنند، مورد تحلیل قرار میگیرد. همچنین، مروری بر یافتههای مطالعات در خصوص نظامهای ارزی مختلف و درجه شناوری آن میشود و همچنین نظامهای ارزی چندنرخی نیز مورد بررسی قرار میگیرد. برنامههای تثبیت مبتنی بر نرخ ارز مرور میشود. ابتدا تبیینی از سیاستهای این برنامهها و سپس تجربه کشورها در خصوص اجرای این برنامهها ارائه میشود و این که در چه شرایطی ثابت کردن نرخ ارز میتواند بحران ارزی را در پی داشته باشد. ابزارهای سیاستی که در بازار ارز مورد استفاده قرار میگیرند بررسی میشود و با توجه به وضعیت اقتصاد ایران، ملاحظات و الزامات تثبیت نرخ ارز در قالب طرح پیشنهادی برای تعدیل نرخ ارز مطرح میشود.
مواردی که با دانلود این گزارش میتوانید از آن آگاهی یابید:
- ثبات بازار ارز
- سیاستهای تثبیت مبتنی بر ارز
- ابزارهای سیاستی در بازار ارز
- و موارد دیگر...