جایگاه، ضرورت و اهمیت ایجاد و استفاده از آزمایشگاههای سیاستگذاری در تدوین و اجرای سیاستهای اقتصادی
طبق این گزارش که توسط پژوهشکده امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه شده است، سیاستگذاری عمومی را میتوان به طور کلی به عنوان نظامی از قوانین، قواعد تنظیمگر، اقدامات و اولویتهای تأمین مالی در خصوص موضوعی معین در نظر گرفت که یک نهاد دولتی یا نمایندگان آن در سطوح ملی و محلی به منظور حل مشکلات و چالشها در پیش میگیرند. در طول سالیان متمادی و تقریباً در تمام قرن بیستم، تنظیم سیاستهای عمومی در حوزه اقتصاد با پیش داشت رفتار عقلایی عاملان اقتصادی و غفلت از انگیزههای دروننگر و روانشناختی و البته مبتنی بر انگیزههای شخصی منفعتجویانه تنظیم میشد. استدلال اصلی در نادیده انگاشتن وجوه روانشناختی تصمیمگیری عاملان اقتصادی آن بود که اگر کسی فاقد چنین خصوصیاتی باشد، بلافاصله از بازار بیرون رانده میشود. با این حال، پژوهشهای سی سال گذشته بر پایه انبوهی از شواهد تجربی در مورد فرآیندهای تصمیمگیری، اقتصاددانان را به سمت سیاستهایی سوق داد که بر اساس درک عمیقتر و واقعگرایانهتری از رفتار انسانی شکل میگیرد؛ درکی که امروزه پرداختن به دشوارترین چالشهای پیش روی توسعه، مانند افزایش بهرهوری، توقف چرخه فقر از نسلی به نسل دیگر و برداشتن گامهایی برای حل معضل تغییرات اقلیمی را میسر ساخته است. این سیاستها با تمرکز بر تمام جنبههای مؤلفههای انسانی در تصمیمگیری، رویکردهای سیاستی مبتنی بر انگیزههای منفعتجویانه را تکمیل کرده و ارتقا میدهد. جایی که بحث در طراحی سیاستها متمرکز بر جزئیات به ظاهر ناچیزی است که تأثیراتی بزرگ بر انتخابها و اقدامات افراد خواهد داشت .از طرفی راهکارهای یک چالش در یک شرایط محیطی ممکن است در شرایط محیطی دیگر کارساز نباشد. در چنین شرایطی، لزوماً سیاستهای اتخاذ شده برای فائق آمدن بر یک چالش، قابل تسری به دیگر محیطها نبوده و لازم است فرآیندی تکرارپذیر از کشف و آموختن وجود داشته باشد که اثربخشی سیاستها را به آزمون بگذارد. چراکه عوامل رفتاری و اجتماعی متعددی بالقوه بر موفقیت یا عدم موفقیت یک سیاست اثرگذار هستند. به همین دلیل در سالهای اخیر افزایش کمّی و کیفی قابل ملاحظهای در مطالعات دقیق اثرسنجی، مبتنی بر کارآزماییهای کنترل شده تصادفی مشاهده شده است. در گزارش پیش رو، به عنوان یک مستند مقدماتی، تجربه استفاده از آزمایشگاههای سیاستگذاری در راستای آموختن از موفقیتها و ناکامیهای دیگر کشورها در زمینه نوآوری بخش عمومی مورد بررسی قرار گرفته است.
مواردی که با دانلود این گزارش میتوانید از آن آگاهی یابید:
- اهمیت و لزوم ایجاد آزمایشگاههای سیاست پژوهی
- ساختار و کارکردهای آزمایشگاههای سیاستگذاری
- مروری بر تجربیات به کارگیری آزمایشگاههای سیاستگذاری
- بهرهگیری سازمانها و نهادهای بینالمللی از آزمایشگاههای سیاستگذاری
- و موارد دیگر...